“Toen ik de theaterteksten van Jan Decorte las, werd ik vervuld van een grote verwondering over hoe eenvoudig en sprookjesachtig puur de woorden op het blad stonden en welke onnoemelijk wrede dingen ze vertelden. Mijn liefde was direct.”
– Walter Hus
Titus Andonderonikustmijnklote is het derde deel van de succesvolle operatrilogie die Walter Hus componeerde op basis van de Shakespearebewerkingen van Jan Decorte. Het eerste deel, Meneer, de zot & tkint (1991), is gebaseerd op King Lear, het tweede deel op Macbeth onder de titel Bloetwollefduivel (1994). Jan Ritsema regisseerde het eerste en derde deel van de trilogie, dat gebaseerd is op Titus Andronicus. Deel twee werd door Guy Cassiers geregisseerd.
De teksten worden beschreven als wreed, maar ’gebed in het ’kindlijke’ poëtisch idioom’ van Jan Decorte, geschreven in een compact, beeldend, klankrijk Vlaams.’
Voor de flyer van Titus Andonderonikustmijnklote, zie PDF (1.4 Mio)
Het verhaal
Titus Andronicus, een zegevierende generaal, keert van het slagveld terug met oorlogsbuit en dode zonen. Onder de buit bevindt zich Tamora, de koningin van de Gothen (bij Jan Decorte ‘de Kwaaikoningin’) met haar drie zonen en haar minnaar, de zwarte man Aron (bij Jan Decorte de Kwaai). Tamora’s oudste zoon dient geofferd te worden om de op het slagveld gestorven zonen van Titus rust te gunnen. Hoe ze ook smeekt haar zoon te sparen, Titus is onvermurwbaar. De jongen wordt in stukjes gehakt en geofferd. Tamora en consorten zweren wraak.
De tribunen van Rome verkiezen Titus als opvolger van de vermoorde Julius Caesar. Hij weigert dat en geeft zijn stem aan de oudste zoon van J.C., Saturninus, die in een felle verkiezingsstrijd om het keizerschap gewikkeld is met zijn broer, Bassianus.
De nieuwe keizer, Saturninus ontpopt zich al snel tot een despoot. Hij neemt de geliefde van zijn broer, de enige dochter van Titus, Lavinia (bij Jan Decorte Letitiake) tot vrouw, dankt haar al snel af en ruilt haar in voor Tamora. De Duivel trouwt met de Wraak, het gevolg laat zich raden.
De gezagsgetrouwe Titus doodt een van zijn vier overgebleven (van de vijfentwintig) zonen omdat die in opstand komt tegen keizer Saturninus.
Tamora zet met behulp van Aron en haar twee zonen een valstrik om Bassianus te vermoorden. Ze geeft de twee zonen van Titus daarvan de schuld en neemt ze gevangen. In ruil voor hun vrijlating vraagt ze een afgehakte hand van Titus, die die hand met de hoofden van zijn twee zonen in een zak per kerende post terug krijgt. Ondertussen verkrachten Tamora’s zonen Lavinia, die om te voorkomen dat ze hen zal verraden haar de handen afhakken en de tong uitrukken.
Met de zak met de hoofden van zijn zonen in de ene overgebleven hand en met Lavinia die hem volgt met zijn afgehakte hand tussen haar tanden zweert Titus zich te zullen wreken.
Lucius, Titus’ enig overgebleven zoon, voegt zich bij de oorspronkelijke vijand, de Gothen en trekt met hen tegen Rome ten strijde. Ondertussen nodigt Titus het keizerlijk paar uit voor een zogenaamde verzoeningsmaaltijd, daarin offreert hij de lichamen van haar twee zonen in een overheerlijke pastei, doodt Tamora, waarop Saturninus Titus vermoordt en Lucius op zijn beurt Saturninus.
Lucius wordt de nieuwe keizer.
TEKSTFRAGMENTEN
titus
hier staanik
titus andonderonikustmijnklote
de grote veldheer
kheb de gote verslage
de oost de west en de wisi
moet er nog zand zijn
ik heb zallemaal
doen kruipe voor
mijne sabel
kheb ze doen bloeie
en hun vrouw
verkracht
kheb hun kindere
op mijn speer
gespiest
mé hun klein koppekes
en zhebbe geschreid
dat den hemel inviel
kkan godverdomme
zwemmeninun bloed
wazegtge
de kwaai
wilt ge
de keizer zijn
titus
voor keizer
zijn ik toud
mijne kop
is te verweerd
geeft de kroon
aan de zoon
van denoude keizer
ik heb gesproke
de kwaai
zijde zeker
vaderke
titus
ik heb gezegd
of hoorde
ni goe
de kwaai
tsjop tsjop
de kop eraf
titus
ne kop
afgekapt
daar kruipe
de vliegenop
ze blinke
[...]
letitiake
hebt ge dan
gee spijt
de kwaai
spijt dakni
meer kan doen
kindjes stele
om te verdrinke
ouw mense
intvuur steke
koeienopesnije
vogeltjes
tege de muur
smijte
kwiek kwiek
ze kwinkelere
en dan
ni meer
of e lijk
uit de grond grave
en het voor
iemand zijn deur
zette
klop klop kiekeboe
kzijn tik